Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) không sử dụng Chỉ số Giá tiêu dùng (CPI), được xuất bản bởi Cục Thống kê Lao động của Bộ Lao động, mà đánh giá bằng chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng. Ngoài ra, chỉ số giá giá CPI có xu hướng cao hơn chỉ số PCE qua các năm, vậy đâu là lý do cho sự chênh lệch này và tại sao Fed lại sử dụng PCE để đo lường lạm phát ?
Nguồn: Fred
I. Định nghĩa
a. PCE
Theo BEA (Cục Phân tích Kinh tế Mỹ), Chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) là một thước đo về giá mà những người sống ở Hoa Kỳ hoặc các cá nhân thay mặt họ mua hàng hóa và dịch vụ. Chỉ số giá PCE dùng để đo lường lạm phát (hoặc giảm phát) trên một loạt các chi phí tiêu dùng và phản ánh những thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng.
b. CPI
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) là một thước đo kiểm tra mức giá bình quân gia quyền của một rổ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng, chẳng hạn như giao thông, thực phẩm và chăm sóc y tế. BLS (Cục Thống kê Lao động Mỹ) ghi nhận khoảng 80.000 mặt hàng mỗi tháng bằng cách liên hệ với các nhà bán lẻ, cơ sở dịch vụ, mặt bằng cho thuê và nhà cung cấp dịch vụ trên toàn quốc.
Nguồn: Corporate Finance.
II. Phân biệt PCE và CPI
Theo Cục thống kê lao động Mỹ (Bureau Of Labor Statistics -BLS) có 4 yếu tố cơ bản để phân biệt PCE và CPI.
Biểu: Sự khác biệt của chỉ số lạm phát khi tính theo PCE và CPI.
PCE: Màu đen – CPI: Màu trắng
Source: Bureau of Economic Analysis
Nhìn vào biểu đồ năm 2021, thanh trên cùng hiển thị tỷ lệ lạm phát hàng năm 3,7% đo bằng chỉ số giá PCE. Thanh thứ hai cho thấy: Nếu chuyển sang công thức chỉ số CPI từ công thức chỉ số PCE, xăng và các nhiên liệu sẽ cộng thêm 0,23% vào tỷ lệ lạm phát. Những thanh thứ ba cho thấy CPI lại làm giảm phát. Vì vậy, yếu tố công thức làm độ chênh lệch là 0,04%.
Chăm sóc sức khỏe quan trọng trong PCE. Vì nhiều mặt hàng chăm sóc sức khỏe được tính trong PCE không được tính vào CPI. Chăm sóc sức khỏe cho thấy việc chuyển sang tính theo tỷ trọng CPI cho các dịch vụ bác sĩ, bệnh viện và viện dưỡng lão sẽ giảm lạm phát đo được 0,83 %.
III. Tại sao FED chọn PCE?
Một thước đo chính xác về lạm phát là vấn đề trọng yếu đối với cả chính phủ liên bang Hoa Kỳ và Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), nhưng họ tập trung vào các phương pháp đo lường khác nhau. Ví dụ, chính phủ liên bang sử dụng chỉ số CPI để điều chỉnh lạm phát đối với một số phúc lợi. Trong khi đó, FOMC tập trung vào chỉ số lạm phát PCE trong các dự báo kinh tế hàng quý của mình và nêu mục tiêu lạm phát dài hạn qua chỉ tiêu PCE toàn phần.
Sự khác biệt giữa hai thước đo lạm phát có tác động đáng kể đến việc đo lường các lợi ích nhất định gắn với CPI, như các khoản chi trả an sinh xã hội, hay quỹ hưu trí công với các điều chỉnh về chi phí sinh hoạt. Chỉ số CPI cao hơn có lợi cho các trái phiếu chính phủ bảo vệ nhà đầu tư khỏi lạm phát (TIP), với số dư chính điều chỉnh theo CPI. TIPs cũng được sử dụng để đo lường kỳ vọng của thị trường đối với lạm phát trong tương lai (được gọi là lạm phát hòa vốn), một yếu tố quan trọng đối với các quyết định chính sách tiền tệ của Fed.
Việc chính thức chuyển từ CPI sang PCE xảy ra vào năm 2000 khi FOMC ngừng công bố dự báo CPI và bắt đầu xây khung dự báo lạm phát của mình theo chỉ số PCE. Alan Greenspan công bố trong bài phát biểu trước Quốc hội về sự thay đổi này, quyết định được đưa ra sau khi Fed đã tiến hành phân tích sâu rộng. Họ kết luận là PCE có một số lợi thế so với CPI, bao gồm: (1) Thành phần chi tiêu thay đổi phù hợp hơn với hành vi thực tế của người tiêu dùng, (2) Trọng số dựa trên thước đo chi tiêu toàn diện hơn, và (3) Dữ liệu PCE có thể được sửa đổi để bắt kịp thông tin mới có sẵn và phát triển kỹ thuật đo lường. Ngoài ra, Greenspan cũng nhắc đến việc FOMC “sẽ tiếp tục kết hợp sử dụng nhiều biện pháp giá tổng hợp, cũng như các thông tin khác về giá cả và chi phí, để đánh giá đường đi của lạm phát.”
Theo thời gian, hai thước đo có xu hướng giống nhau, nhưng PCE có xu hướng tăng ít hơn CPI từ 0,2%-0,3%. Biểu đồ dưới đây cho thấy PCE đã liên tục cho thấy chỉ số lạm phát thấp hơn với mức chênh lệch trung bình hàng năm là gần 50 điểm cơ bản.
Nguồn tài liệu: Tham khảo
